Πως η διατροφή συνδέεται με τον καρκίνο; Η παραπάνω εικόνα δεν θα μπορούσε να είναι πιο περιεκτική και σαφής. 1 στις 5 περιπτώσεις καρκίνου φαίνεται να σχετίζεται με το αυξημένο σωματικό βάρος, την φτωχή σε θρεπτικά συστατικά διατροφή, την υπερκατανάλωση αλκοόλ και την έλλειψη σωματικής άσκησης.
Επιπλέον το υπέρβαρο και η παχυσαρκία φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο για έναν άνθρωπο να εμφανίσει 1 ή και περισσότερες από 13 μορφές καρκίνου.
Αν λοιπόν με αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής μας μπορούμε να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, ποιος δεν θα ήθελε να το κάνει;
Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά κάποιες βασικές κατηγορίες τροφίμων και πως αυτές συνδέονται με την εμφάνιση ορισμένων μορφών καρκίνου.
Η αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνου του παχέος εντέρου και του στομάχου, κάτι που πιθανώς οφείλεται στα νιτρώδη που προστίθενται στα κρέατα, στα αλλαντικά και στα λουκάνικα για τη διατήρηση του χρώματος και την αποτροπή ανάπτυξης βακτηρίων.
Σύσταση: Αποφυγή επεξεργασμένου κρέατος, καπνιστών και αλατισμένων κρεάτων.
Δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα που να δείχνουν ότι η αυξημένη ή μειωμένη πρόσληψη λίπους συνδέεται άμεσα με αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο αντίστοιχα.
Η κατανάλωσή τους έχει συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου.
ΟΜΩΣ: Δεν είναι σαφές αν αυτή η μείωση στον κίνδυνο προέρχεται από τις φυτικές ίνες ή από κάποιο άλλο συστατικό που περιέχουν τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Επομένως συστήνεται η κατανάλωση πλούσιων σε φυτικές ίνες τροφίμων (ολικής αλέσεως δημητριακά, λαχανικά, φρούτα) και όχι η λήψη συμπληρωμάτων φυτικών ινών
Έρευνες σε ζώα έχουν βρει ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα εμποδίζουν την εμφάνιση του καρκίνου.
Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων παστών τροφίμων και τροφίμων που διατηρούνται στο αλάτι αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνου του στομάχου, ρινοφαρυγγικού καρκίνου και καρκίνου του λάρυγγα.
Αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του στόματος, φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, ήπατος, μαστού, παχέος εντέρου και ορθού.
Συστήνεται η πλήρης αποφυγή του αλκοόλ.
Σε έρευνες σε ζώα το τσάι (συμπεριλαμβανομένου του πράσινου τσαγιού) φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο.
Για τον άνθρωπο η επίδραση αυτή βρίσκεται ακόμη υπό μελέτη!
Μερικές μελέτες υποδεικνύουν ότι το σκόρδο μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου αλλά η έρευνα συνεχίζεται προκειμένου να μπορεί να δοθεί κάποια συγκεκριμένη σύσταση.
Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο καφές μειώνει τον κίνδυνο καρκίνων του στόματος, του λαιμού και των φωνητικών χορδών. Επίσης ότι μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του δέρματος σε άνδρες και γυναίκες, και ενδεχομένως τον κίνδυνο για μελάνωμα στις γυναίκες.
Ορισμένες μελέτες έχουν ωστόσο προτείνει ότι η κατανάλωση πολύ ζεστών ροφημάτων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του οισοφάγου. Ως εκ τούτου, θα είχε ενδεχομένως νόημα να συστήνεται η αποφυγή κατανάλωσης καφέ και άλλων ποτών σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Προστατεύουν τον οργανισμό από τις βλάβες στου ιστούς που συμβαίνουν συνεχώς σαν αποτέλεσμα του μεταβολισμού (οξείδωση) και φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου.
Αντιοξειδωτικά: βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, καροτενοειδή (όπως το β-καροτένιο και η βιταμίνη Α).
Βασική πηγή αντιοξειδωτικών: λαχανικά και φρούτα
ΟΜΩΣ: Δεν είναι σίγουρο ότι η προστατευτική δράση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών οφείλεται αποκλειστικά στα αντιοξειδωτικά καθώς τα τρόφιμα αυτά περιέχουν και πληθώρα άλλων συστατικών
ΠΡΟΣΟΧΗ: Συστήνεται η πρόσληψη αντιοξειδωτικών μέσω της διατροφής και όχι μέσω συμπληρωμάτων καθώς η αυξημένη χρήση συμπληρωμάτων δεν έχει φανεί να δρα προστατευτικά.
Φαίνεται να βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου (όχι επαρκή δεδομένα για άλλες μορφές καρκίνου)
Συντίθεται κατά την έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Πηγές: κυρίως εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως γάλα και δημητριακά
Η κατανάλωση πλούσιων σε ασβέστιο τροφίμων ίσως μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου ΟΜΩΣ η αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου (παραπάνω από τις συστάσεις) συνδέεται και με αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη.
Σύσταση: πρόσληψη συνιστώμενης δόσης ασβεστίου μέσω της διατροφής
Μία έρευνα υπέδειξε ότι τα συμπληρώματα σεληνίου μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο για καρκίνο στον πνεύμονα, στο κόλον και στον προστάτη.
Ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή ερευνητικά δεδομένα.
Προσοχή: η μέγιστη δόση σεληνίου στα συμπληρώματα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 200mg/ημέρα (λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ασφαλούς και τοξικής δόσης)
Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδεικνύουν αύξηση στον κίνδυνο για καρκίνο
Ασπαρτάμη, ζαχαρίνη, σουκραλόζη: Εγκεκριμένα από τον FDA (US Food and Drug Administration)
Φυσικά προερχόμενα γλυκαντικά όπως στέβια και σιρόπι αγαύης: ασφαλή για κατανάλωση
Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποδεικνύουν αύξηση ή μείωση του κινδύνου για καρκίνο από την κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων. Όμως επειδή είναι σχετικά «νέα» στην αγορά δεν γνωρίζουμε ακόμη τις μακροχρόνιες επιδράσεις τους στην υγεία.
Σόγια: περιέχει αρκετά φυτοχημικά όπως οι ισοφλαβόνες (weak estrogen-like activity) και φαίνεται να έχει προστατευτική δράση έναντι ορμονοεξαρτώμενων μορφών καρκίνου. Όλο και περισσότερα δεδομένα δείχνουν ότι μειώνει τον κίνδυνο καρκίνο του μαστού, του προστάτη και του ενδομήτριου.
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Προσοχή: η χρήση υψηλών δόσεων β-καροτένιου και βιταμίνης Α αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα
Η καλύτερη συμβουλή είναι η αποφυγή του καπνίσματος
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα που να συνδέουν αυτή τη μορφή καρκίνου με τη διατροφή ή την άσκηση
Φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Τα παρακάτω φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο:
Πηγή: American Cancer Society