Διατροφή στη νόσο Αλτσχάιμερ και συμβουλές για καλύτερη σίτιση

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα Alzheimer (Αλτσχάιμερ) στις 21 Σεπτεμβρίου ενημερωθείτε για το τι είναι η νόσος Alzheimer, ποια είναι τα 10 βασικά συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν και φυσικά πως η διατροφή μπορεί να συμβάλει στην προστασία της μνήμης μας και έτσι να προλάβει ή να καθυστερήσει την εμφάνιση άνοιας. Τέλος θα αναφερθούμε σε τεχνικές αναφορικά με τη διατροφή ατόμων με άνοια και πως μπορούμε να διευκολύνουμε την διαδικασία σίτισής τους!

 

Τι είναι η νόσος Alzheimer;

Πρόκειται για μία εκφυλιστική εγκεφαλική νόσο και την πιο κοινή μορφή άνοιας. Η νόσος αυτή προκαλεί μία αργή μείωση της μνήμης και των δεξιοτήτων σκέψης και συλλογισμού. Να πούμε εδώ ότι μιλώντας για άνοια δεν αναφερόμαστε σε μία συγκεκριμένη ασθένεια. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν γενικό όρο που περιγράφει μία ομάδα συμπτωμάτων.

Παγκοσμίως ένας αριθμός 50 εκατομμυρίων ανθρώπων πάσχει από τη νόσο Alzheimer (Αλτσχάιμερ) και από άλλες μορφές άνοιας.

Ποια 10 σημάδια πρέπει να μας ταρακουνήσουν

Υπάρχουν 10 προειδοποιητικά σημάδια και συμπτώματα. Εάν παρατηρήσετε κάποιο από αυτά καλό είναι να μην τα αγνοήσετε αλλά να προγραμματίστε ένα ραντεβού με το γιατρό σας!

1. Απώλεια μνήμης που επηρεάζει την καθημερινή ζωή

Επιπλέον μπορεί το άτομο να ξεχνά σημαντικές ημερομηνίες ή γεγονότα ή να κάνει τις ίδιες ερωτήσεις ξανά και ξανά.

2. Δυσκολία στο σχεδιασμό ή στην επίλυση προβλημάτων

Για παράδειγμα μπορεί το άτομο να δυσκολεύεται να ακολουθήσει μια γνωστή συνταγή ή να διαχειριστεί τους μηνιαίους λογαριασμούς.

3. Δυσκολία ολοκλήρωσης οικείων εργασιών

Το άτομο μπορεί να δυσκολεύεται να οδηγήσει μέχρι ένα οικείο μέρος, να κάνει τη λίστα για το σούπερ μάρκετ ή να θυμηθεί τους κανόνες ενός αγαπημένου παιχνιδιού.

4. Σύγχυση με τον χρόνο ή τον τόπο

Μπορεί το άτομο να μπερδέψει την ημερομηνία, την εποχή, να ξεχάσει πού είναι και πως έφτασε εκεί.

5. Πρόβλημα με την κατανόηση οπτικών εικόνων και χωρικών σχέσεων

Μπορεί να εμφανιστεί δυσκολία με την ισορροπία ή με την ανάγνωση ή με το να εκτιμήσουν μία απόσταση.

6. Νέα προβλήματα με τις λέξεις στην ομιλία ή τη γραφή

Τα άτομα με Αλτσχάιμερ ενδέχεται να έχουν πρόβλημα να παρακολουθήσουν ή να συμμετάσχουν σε μια συνομιλία ή να δυσκολεύονται με το λεξιλόγιο.

7. Λάθος πράγματα και απώλεια της ικανότητας να ακολουθήσουν ξανά τα βήματα

Ένα άτομο με νόσο του Αλτσχάιμερ μπορεί να βάλει ένα αντικείμενο σε ένα μέρος που δεν το συνήθιζε και να μην μπορεί να σκεφτεί βήμα βήμα τις κινήσεις του ώστε να το βρει ξανά.

8. Μειωμένη ή κακή κρίση

Εμφανίζεται συχνά μειωμένη κρίση και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. Για παράδειγμα, μπορεί το άτομο να δυσκολεύεται να διαχειριστεί χρήματα ή να δίνει λιγότερη προσοχή στο καλλωπισμό και στην προσωπική του υγιεινή.

9. Απόσυρση από εργασία ή κοινωνικές δραστηριότητες

Συχνά το άτομο παρατά αγαπημένα του χόμπι ή απέχει από κοινωνικές δραστηριότητες και επαφές.

10. Αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητα

Τα άτομα με Αλτσχάιμερ ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αλλαγές στη διάθεση και την προσωπικότητα. Συχνά γίνονται καχύποπτοι και εμφανίζουν καταθλιπτική συμπεριφορά, ανεξήγητη ανησυχία και φόβο.

 

Διατροφή στη νόσο Alzheimer

Η διατροφή στη νόσο Αλτσχάιμερ εξασφαλίζει την σωστή θρέψη του ασθενή. Συχνά τα τακτικά γεύματα αποτελούν μία πρόκληση για τα άτομα αυτά αλλά και σε όλες τις μορφές άνοιας. Η έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας συνδέεται συχνά με παράλειψη γευμάτων ή με δυσκολία στην προετοιμασία του φαγητού.

Από την άλλη η κακή διατροφή μπορεί να αυξήσει τα συμπτώματα συμπεριφοράς σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ και να προκαλέσει απώλεια βάρους στα άτομα αυτά.

Ποιες οι βασικές συμβουλές για τη διατροφή ενός ασθενούς με Αλτσχάιμερ;

• Ακολουθείτε μία ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφίμων. Φροντίστε να καταναλώνετε καθημερινά λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά και άπαχες πηγές πρωτεΐνης.
• Περιορίστε τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά. Περιορίστε το βούτυρο, τα λιπαρά κομμάτι κρέατος και τα πλήρη γαλακτοκομικά.
• Μειώστε τα εξευγενισμένα σάκχαρα. Τα συναντάμε σε επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως μπισκότα, καραμέλες, κέικ.
• Περιορίστε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και χρησιμοποιήστε λιγότερο αλάτι. Αντικαταστήστε το αλάτι μπαχαρικά ή βότανα για να μαρινάρετε το φαγητό σας.
• Μείνετε ενυδατωμένοι. Αυξήστε την πρόσληψη υγρών πίνοντας σταδιακά μέσα στη μέρα μικρά ποτήρια με νερό ή καταναλώνοντας τρόφιμα που είναι πλούσια σε νερό όπως φρούτα, σούπες, smoothies και milkshakes..

 

Κάντε ευκολότερα τα γεύματα για τα άτομα με Alzheimer

Όσο η νόσος εξελίσσεται η απόσπαση της προσοχής, οι πάρα πολλές επιλογές φαγητού και οι αλλαγές στην αντίληψη, τη γεύση και τη μυρωδιά κάνουν τη διαδικασία σίτισης ακόμη πιο δύσκολη. Τι μπορούμε να κάνουμε:

• Βοηθήστε το άτομο να μην αποσπάται. Σερβίρετε το γεύμα του σε ένα ήσυχο περιβάλλον, μακριά από την τηλεόραση.
• Αποφύγετε τα πολλά αντικείμενα στο τραπέζι, όπως διακοσμητικά και άλλα που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή ή να μπερδέψουν το άτομο (πχ. πλαστικά φρούτα. Έχετε κοντά του μόνο τα απαραίτητα σκεύη για το γεύμα.
• Κάντε το φαγητό να ξεχωρίζει. Συχνά τα άτομα με άνοια μπορεί να δυσκολεύοντα να ξεχωρίσουν το φαγητό μέσα στο πιάτο ή το πιάτο από το τραπέζι. Χρησιμοποιείτε λευκά πιάτα και ένα σουπλά σε έντονο χρώμα ώστε να ξεχωρίζει. Αποφύγετε πιάτα και τραπεζομάντηλα με μοτίβα και λουλούδια.
• Ελέγξτε τη θερμοκρασία του φαγητού. Ένα άτομο με άνοια μπορεί να μην είναι σε θέση να πει εάν κάτι είναι πολύ ζεστό για να φάει ή να πιει.
• Σερβίρετε μόνο ένα ή δύο τρόφιμα κάθε φορά. Απλοποιήστε το σερβίροντας ένα πιάτο κάθε φορά. Για παράδειγμα, πουρέ πατάτας και σε δεύτερο πιάτο το κρέας.
• Λάβετε υπόψη σας τις προσωπικές προτιμήσεις του ατόμου. Καλό είναι ν γνωρίζετε ότι ένα άτομο με άνοια μπορεί ξαφνικά να αναπτύξει νέες προτιμήσεις τροφίμων ή να απορρίψει τρόφιμα που του άρεσαν στο παρελθόν.
• Δώστε στον άνθρωπο αρκετό χρόνο για να φάει. Υπενθυμίστε του να μασήσει και να καταπίνει προσεκτικά. Λάβετε υπόψη ότι μπορεί να χρειαστεί μια ώρα ή και περισσότερο για να τελειώσει το φαγητό.
• Τρώμε μαζί. Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι τρώνε καλύτερα όταν βρίσκονται μαζί με άλλους.
• Λάβετε υπόψη ότι το άτομο μπορεί να μην θυμάται πότε ή αν έφαγε.
• Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία. Επιτρέψτε στο άτομο με άνοια να είναι όσο το δυνατόν πιο ανεξάρτητο κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Να είστε έτοιμοι να βοηθήσετε, όταν χρειάζεται.
• Χρησιμοποιείστε τα πιο βολικά σκεύη. Μπορεί για παράδειγμα ένα βαθύ πιάτο ή ένα πιάτο με βεντούζες να βοηθήσει καλύτερα ή ένα κουτάλι με μακριά λαβή να χρησιμοποιηθεί πιο εύκολα.
• Σερβίρετε το φαγητό σε κομμάτια που είναι εύκολο να καταναλωθούν, σε μπουκίτσες, μπαστουνάκια εκτός και αν πρόκειται για μαλακά τρόφιμα που κόβονται εύκολα. Αν χρειαστεί αλέστε τα τρόφιμα ώστε να αποφευχθεί ο πνιγμός.

 

Πηγή: Alzheimer’s Association, https://www.alz.org/